Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Mediawijs omgaan met misleidende informatie: Groepstaak
Een leidraad voor leerlingen om een groepsopdracht over misleidende informatie tot een goed einde te brengen. De leerlingen onderzoeken in groep een vorm van desinformatie.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
SDG's: Toepassingsoefening
Opdracht rond het toepassen van verschillende SDG's.
Leerlingen kiezen vijf doelen naar keuze. Bij elk doel maken ze een concreet plan maken hoe zijzelf, de school en België als land hieraan kunnen bijdragen.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Actualiteit van Karrewiet: Weekopdracht
Canvasjabloon om te werken rond de actualiteit van Karrewiet.
- De leerlingen kijken elke dag naar Karrewiet. Per aflevering kiezen ze twee nieuwsfeiten, gaan ze op zoek naar een relevante foto en noteren ze twee kernwoorden.
- Op het einde van de week …
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Gemeenschappelijk onderwijsprogramma voor Europees burgerschap voor een geïntegreerd Europa: Erasmus+-project
Europees burgerschap Gemeenschappelijk onderwijsprogramma voor geïntegreerd Europa is een Erasmus+ project. Het project leverde een handboek op dat leerkrachten in hun onderwijscurriculum konden integreren. Het project ontwierp ook een …
Vertaald door
Downloadbaar lesmateriaal -
EDUbox Politiek: Jouw stem in ons politiek systeem
Deze EDUbox past in het aanbod Verkiezingen ’24 en is nauw verbonden met de EDUbox Ideologie en EDUbox Overtuigen. De EDUbox Politiek wil jongeren inzicht geven in hoe beslissingen tot stand komen. Hoe overtuig je mensen van je ideeën, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Overzicht van het Nieuwe Testament: Schrijfopdracht
Vragen bij een video van Bible Project met een overzicht van het Nieuwe Testament.
De leerlingen beantwoorden de vragen op de computer in het document.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, Directie -
Mensenrechten versus sport in Qatar: Google Classroomopdracht
Een werkblad met opdrachten bij reportages van Karrewiet over het wereldkampioenschap in Qatar.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Beroepen en interesses: Onderzoekskaartjes en opdrachten
Onderzoekskaartjes gebaseerd op beroepen en interesses:
- natuur
- bioloog (algemeen, fauna en flora)
- dokter (het menselijk lichaam)
- geoloog (niet-levende natuur en ruimte: de aarde en het heelal)
- MuVo
- architect
- musicus …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht - natuur
-
Black History Month: Opzoekopdracht
In deze les maken de leerlingen kennis met enkele boeiende, gekleurde Belgen.
Ze gaan info opzoeken op internet en filmpjes bekijken om de invultekstjes aan te vullen.
Ze doen dit op de computer door de stippellijntjes in het document te …Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Presidential elections 2020
Een eenvoudige inleiding op de US presidential elections. Leesopdracht Hoe werkt het systeem? Luisteropdracht o.b.v. Convention speeches. Spreek- en leesopdracht: Ben je democraat of republikein?
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
Actualiteit volgen: Jaaropdracht
Actualiteitsopdracht voor het vak SEI. De leerlingen moeten een actuamap aanleggen.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht, Ander -
Amnesty International: Activerende opdracht
In actie voor Amnesty International (drie samenhangende taken). Op het voorblad Hoe zit de opdracht in elkaar, wordt dit nog meer in detail uitgelegd:
- informatief filmpje (gesprek van de leerkracht met een verantwoordelijke van Amnesty …
Downloadbaar lesmateriaal (25)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner