Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
De Week van Karrewiet: Vragenreeks 9 december 2023
BookWidget bij De week van Karrewiet waarbij de leerlingen meerkeuzevragen beantwoorden en gatenteksten invullen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
De Week van Karrewiet: Vragenreeks 2 december 2023
BookWidget bij De week van Karrewiet waarbij de leerlingen meerkeuzevragen beantwoorden en gatenteksten invullen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Week van Karrewiet: 30 oktober tot 3 november 2023
BookWidgets bij De week van Karrewiet, waarbij de leerlingen meerkeuzevragen beantwoorden.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Hoe kijkt de Vlaming naar moslims?
Verwerkingsvragen en schrijfopdracht bij de panoreportage Hoe kijk de Vlaming naar Moslims?
Interactieve oefeningLeerkracht -
EDUbox ruimtelijke ordening: Interactieve video
Je kan deze les individueel en op een moment naar keuze volgen. Journaalanker Hanne Decoutere neemt je op sleeptouw om je op een interactieve manier te informeren over ruimtegebruik.
Interactieve oefening -
Het putmonster: Zandkunstenaar vertelt verhaal over armoede
Bekijk een filmpje waarin een zandkunstenaar een verhaal vertelt over het putmonster (armoede). Nadien beantwoord je vragen over het filmpje.
Interactieve oefening (12)Leerkracht -
De vlog van Fée: Kazerne Dossin
Wat is Kazerne Dossin? En wat heeft deze plek met Fée te maken? Archivaris Dorien neemt je mee op pad! Zij weet waar ze moet zoeken en vertelt je over dit oude gebouw.
Interactieve oefening (5)Leerkracht -
De vlog van Fée: Aflevering 10
In De vlog van Fée volgen we het waargebeurde verhaal van een tienjarig Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Eindelijk bevrijd!
Bij het filmpje horen enkele vragen.
Interactieve oefening (5)Leerkracht -
De vlog van Fée: Aflevering 9
In De vlog van Fée volgen we het waargebeurde verhaal van een tienjarig Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Na alweer een verhuizing gloort er hoop aan de horizon voor Fée en haar familie.
Bij het filmpje horen enkele vragen.
Interactieve oefening (3)Leerkracht -
De vlog van Fée: Aflevering 8
In De vlog van Fée volgen we het waargebeurde verhaal van een tienjarig Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Fée krijgt een brief van haar ouders.
Bij het filmpje horen enkele vragen.
Interactieve oefening (4)Leerkracht -
De vlog van Fée: Aflevering 6
In De vlog van Fée volgen we het waargebeurde verhaal van een tienjarig Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Fée is aangekomen in de Ardennen. Maar is ze daar wel veilig?
Bij het filmpje horen enkele vragen.
Interactieve oefening (3)Leerkracht -
De vlog van Fée: Aflevering 5
In De vlog van Fée volgen we het waargebeurde verhaal van een tienjarig Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Fée en haar familie slaan op de vlucht.
Leerlingen lossen de vragen bij het videofragment op.
Interactieve oefeningLeerkracht