Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Leef met genoeg: Methodiek
De methodiek Leef met genoeg is gebaseerd op de donuteconomie van Kate Raworth. We zoeken naar manieren om een kwalitatief leven te leiden, met respect voor mensen en planeet.
De bundel start met een stand van zaken: hoe is het gesteld met …Downloadbaar lesmateriaal -
Stiltewandeling
Maak kennis met het geluid van ... de stilte.
Tijdens dit begeleid educatief programma ontdekken je leerlingen verschillende natuurgeluiden. Zwijgen mag, maar moet niet.
tot
Nascholing of activiteit -
Vloethemveld, Natura2000 en Open Erfgoedsite
Geniet van een leerrijke natuur- en erfgoedbeleving.
De gidsen van Vloethemveld vzw zetten sterk in om natuur en geschiedenis van dichtbij te beleven en te onderzoeken en verwelkomen nu ook klassen. Ze werkten samen met de partners van het …
tot
Nascholing of activiteit -
De impact van de kledingindustrie op het klimaat en milieu: Lespakket
Wist je dat de mode-industrie verantwoordelijk is voor 10% van de broeikasgassen die worden uitgestoten door de mens?
Hoe komt het nu dat deze industrie zo nefast is voor het klimaat en het milieu? En waarom is er zoveel water nodig om …
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
Sffrds!: Zelfhulp bij klimaatverandering
Sffrds! is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor onze lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
Deze publicatie legt in eenvoudige …
Fysiek materiaal -
Mijn leefomgeving en haar geschiedenis: Lesmap Brussel
Je denkt misschien dat je je leef- en woonomgeving in Brussel goed kent: je buurt, je school of het park aan het eind van je straat? Maar er zijn nog zoveel andere dingen te ontdekken. Aan de hand van de zes thema’s in de lesmap:
-
…
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Wat gebeurt er met fruitafval in de natuur?
Je denkt misschien dat organisch afval vlotjes afgebroken wordt en in de bodem verdwijnt, maar dat wilden wij toch even uittesten.
Benieuwd naar het resultaat?
Artikel -
Klimaatverandering: Quiz en toolbox
Wist je dat ...
er 4,3 planeten per jaar zouden nodig zijn, moest iedereen op dezelfde manier leven als de gemiddelde Belg? Via een quiz ontdekken de leerlingen alles over klimaatverandering en wat de link is met, bijvoorbeeld, de biodiversiteit, …
Aankondiging (5) -
Ontrafel mysterieuze sporen
De klas vertrekt in kleine groepjes met een tablet op een spannende tocht. Via de ErfgoedApp krijgen ze onderweg aanwijzingen, uitdagingen en raadsels van een mysterieus figuur. Ondertussen ontdekken de leerlingen het dagelijkse leven uit …
tot, tot
Nascholing of activiteit -
Repair Everywhere: Challenges
Repareren is goed voor het klimaat en voor de lokale economie. Om het thema repareren onder de aandacht te brengen bij leerlingen, vind je in dit document drie challenges die je op school of met de klas kunt organiseren.
De challenges werden …Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Warmetruiendag
Op deze website vind je lesmateriaal en acties om aan de slag te gaan rond het klimaat.
Een greep uit het aanbod:
- inspiratieboek om aan de slag te gaan rond #iktrekhetmijaan;
- visualisaties over de klimaatverandering;
- klimaat zelftest; …
Website (5)Leerkracht -
Hoe artificieel intelligent mag jouw omgeving worden?: Poster
Deze posterreeks kan je gebruiken om met je klas na te denken over de mogelijkheden van artificiële intelligentie in een klas, thuis, op straat, of in een zorginstelling.
Duid op de poster aan wat wel geautomatiseerd kan worden, én …
Downloadbaar lesmateriaal