Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Anderstalige ouders: Sidekick Solutions
'Ik ervaar een drempel naar anderstalige ouders van mijn leerlingen. Hoe kan ik de kloof dichten zonder opdringerig te zijn?'
Lees het antwoord in het artikel.
ArtikelNieuw -
Gratis bijscholingen dit voorjaar: Inspirerend audiovisueel materiaal en lestips!
Meer inspelen op de actualiteit met audio en video in je klas? Werkvormen met audiovisueel materiaal voor jouw vak? Samen met collega’s lesmateriaal maken en delen? Het Archief voor Onderwijs zorgt voor een kick-start met gratis workshops, …
Aankondiging -
Hoe mild moet je na een verlieservaring zijn voor leerlingen?
Experte Lies Scaut vertelt hoe je het best kan omgaan met leerlingen die te maken hebben met een verlieservaring. Ontdek nog veel meer materiaal over het thema rouwen en herinneren via Sidekick Sam Academy.
VideoGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Hey, ik ben oké: Speelse workshop rond welbevinden voor leerlingen
Ankerpunt vzw komt bij jou in de klas.
Deze workshop zet in op het welbevinden van elke leerling, de hele klas en natuurlijk ook die van de leerkracht.
Samen met de dieren uit het boek Avonturen aan de Wondere Ommesprong gaan de kinderen op …tot, tot, , , , , tot, tot
Nascholing of activiteit -
Beter met conflicten. Herstelgericht werken op school.
Overal waar mensen samenleven, doen zich kleine en grotere conflicten voor. School is daar geen uitzondering op. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn. Alleen schort er iets aan de manier waarop we conflicten aanpakken. We reageren krampachtig, …
Fysiek materiaal -
Krachtige professionalisering van je teamwerking
In professionele leergemeenschappen bundelen leraren hun krachten om onderzoekend en lerend het leerproces van hun leerlingen te optimaliseren en sámen krachtige onderwijspraktijken te ontwikkelen. Met onze begeleiding legt u de basis voor …
Nascholing of activiteit -
Gedeeld leiderschap en teacher teams: Pedagogische studiedag
Krachtige teacher teams ontwikkelen en leiderschap delen. Een pedagogische studiedag biedt de ideale gelegenheid om met het hele schoolteam aan de slag te gaan, de dialoog aan te gaan en te komen tot concrete producten.
Na deze …Nascholing of activiteit -
Naar een positieve, performante en professionele schoolcultuur: Pedagogische studiedag
Evolueren naar één gezamenlijke positieve, productieve en professionele schoolcultuur vraagt een brede participatieve denkoefening met betrokkenheid van alle medewerkers. Een pedagogische studiedag biedt de ideale gelegenheid om de …
Nascholing of activiteit -
De leeskalender van Iedereen Leest
Met deze leeskalender wordt jouw volgende schooljaar een leesfeest. Van september tot augustus vind je er alle belangrijke literaire data en leesbevorderingscampagnes en boekentips bij themadagen voor verschillende leeftijden tot 18 jaar. Een …
Fysiek materiaal -
OVAM: Kenniswijzer educatie
Op deze webpagina vind je inspiratie voor onderwijs, vormingen en sensibilisatie om zelf te verwerken en vrij te gebruiken o.a. beleidsteksten, regelgeving, goede voorbeelden en praktijk, infographics, studies, onderzoeken en lespakketten van de …
Website -
Educatieve kaart voor wereldburgers
De Educatieve Kaart geeft je een overzicht van de organisaties die een aanbod hebben rond wereldburgerschapseducatie. Je ontdekt de expertise van de organisaties, hun voornaamste thema's en doelgroepen die centraal staan in hun educatieve …
Aankondiging -
Mei plasticvrij: Inspiratielijst
Binnenkort start Mei Plasticvrij weer, een bewustwordingscampagne over de impact van onze plastic consumptie op het milieu.
Er bestaan heel wat fysieke en digitale educatieve materialen om tijdens deze maand aan de slag te gaan rond het gebruik van …
Downloadbaar lesmateriaal (4)