Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Anderstalige ouders: Sidekick Solutions
'Ik ervaar een drempel naar anderstalige ouders van mijn leerlingen. Hoe kan ik de kloof dichten zonder opdringerig te zijn?'
Lees het antwoord in het artikel.
ArtikelNieuw -
Mantelzorgvriendelijke school
Deze video omschrijft wat jonge mantelzorg is, waarom het belangrijk is om jonge mantelzorgers op school te ondersteunen en hoe je dit als school kan doen.
Video -
Jonge mantelzorg en onderwijs
Op deze website vind je informatie over jonge mantelzorgers:
- Wat is jonge mantelzorg.
- Tips hoe je als school en als leerkracht jonge mantelzorgers kan ondersteunen.
- Tips hoe je dit thema kan integreren in jouw les. …
Website -
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Bingo Mondial
Rollenspel over de ongelijke verdeling van macht en middelen.
In Bingo Mondial kruipen de spelers in de huid van verschillende personages die verschillende achtergronden en kenmerken hebben. Tijdens het spel leren de spelers met behulp van een grote …
tot
Nascholing of activiteit -
Schoolproject: Samen naar een mantelzorgvriendelijke school
Uit onderzoek blijkt dat 1 op 5 van de jongeren in zijn of haar thuissituatie geconfronteerd wordt met zorg of ziekte. Zij ervaren hier wel wat gevolgen van en deze zijn natuurlijk ook vaak op school te voelen.
Samana ontwikkelde een actiemodel …
Aankondiging -
Waar je wieg staat, bepaalt je kansen (niet): Interactieve workshop
Tijdens deze interactieve workshop komt er een medewerker van VIA Don Bosco naar jouw school om de leerlingen op een interactieve manier kritisch te laten nadenken over de vraag: 'Bepaalt je wieg je verdere kansen in je leven?'
We doorprikken hierbij …
tot
Nascholing of activiteit -
Hoe mild moet je na een verlieservaring zijn voor leerlingen?
Experte Lies Scaut vertelt hoe je het best kan omgaan met leerlingen die te maken hebben met een verlieservaring. Ontdek nog veel meer materiaal over het thema rouwen en herinneren via Sidekick Sam Academy.
VideoGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Hey, ik ben oké: Speelse workshop rond welbevinden voor leerlingen
Ankerpunt vzw komt bij jou in de klas.
Deze workshop zet in op het welbevinden van elke leerling, de hele klas en natuurlijk ook die van de leerkracht.
Samen met de dieren uit het boek Avonturen aan de Wondere Ommesprong gaan de kinderen op …tot, tot, , , , , tot, tot
Nascholing of activiteit -
Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen doen op sociale media en ruzies vermijden?
Waar worstelen collega-Sidekick Sams mee als het gaat over het leven achter de schermen? Maar vooral: wat willen jonge tieners er zelf over horen? Een van de vragen die gesteld werden was "Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen …
Video -
Beter met conflicten. Herstelgericht werken op school.
Overal waar mensen samenleven, doen zich kleine en grotere conflicten voor. School is daar geen uitzondering op. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn. Alleen schort er iets aan de manier waarop we conflicten aanpakken. We reageren krampachtig, …
Fysiek materiaal -
Krachtige professionalisering van je teamwerking
In professionele leergemeenschappen bundelen leraren hun krachten om onderzoekend en lerend het leerproces van hun leerlingen te optimaliseren en sámen krachtige onderwijspraktijken te ontwikkelen. Met onze begeleiding legt u de basis voor …
Nascholing of activiteit