Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Bompa Bockie: Watching and listening assignment
Watching and listening assignment for the first episode of the Bompa Bockie series. Students answer questions about the life of the elderly care recipient in a residential care center.
Translated by
Downloadable resource (3)NewTeacher -
Made in Bangladesh: Processing order
This contribution contains a processing assignment for a report by Koppen about overconsumption. The video can be found at The Archive for Education (see link in file).
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
Strengthening the Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK module for student teachers and teachers
Project General Subjects (PAV) is a complex subject to teach. It is an integrated course that combines content from the following diverse disciplines:
- Dutch,
- math,
- natural sciences including STEM,
- citizenship,
- historical and spatial awareness. …
Translated by
Downloadable resource -
Intercultural school culture: Toolbox with diversity actions and methodologies
In the Intercultural school culture toolbox you will find various actions, learning contents, detailed lessons, methodologies and other teaching materials to stimulate interculturality in your classroom and in your school.
The toolbox was developed by …
Translated by
Downloadable resource -
Dare to ask, cancer: Task
Task on the theme of Cancer. Students must complete this assignment using the Dare to Ask About Cancer program.
Evaluate based on content.
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
Human rights: Task
Task on the theme of human rights.
Students must choose the four human rights they consider most important and explain why. This is followed by further questions.
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
I don't know, asylum center: Viewing assignment
Assignment based on the report about the asylum center of the I Know Much program.
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
SDGs: Application exercise
Assignment regarding the application of various SDGs.
Students choose five goals of their choice. For each goal they make a concrete plan on how they, the school and Belgium as a country can contribute to this.
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
Sustainability: Listening assignment
Listening assignment about sustainability based on an excerpt from KLAAR .
Translated by
Downloadable resource (3)Teacher -
Children's rights: Flag line
This flag line is designed to make children aware of their rights in a playful way. It is a colorful tool that you can use in the classroom or in other child-friendly environments.
Use this flag line as a conversation starter, in the context of a …
Translated by
Downloadable resource (3) -
Teasing, bullying, arguing: Examples - Mavo & ik 2
With this learning tool you will be presented with three situations of teasing, bullying and arguing.
Students can use this to study for a test to make the difference between the three forms concrete.
Translated by
Downloadable resourceTeacher -
Roman Republic: Diagram
Schematic overview of how the Roman republic worked.
Translated by
Downloadable resourceStudent (teacher training)