Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Mediawijs omgaan met misleidende informatie: Groepstaak
Een leidraad voor leerlingen om een groepsopdracht over misleidende informatie tot een goed einde te brengen. De leerlingen onderzoeken in groep een vorm van desinformatie.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Financiële geletterdheid: Educatieve posters
In dit leermiddel vind je educatieve posters over financiële geletterdheid.
De toolkit Fundamentals of Financial Literacy biedt een vijfdelig kader waarmee jongeren de basisbegrippen van financiën kunnen verkennen.
Downloadbaar lesmateriaal -
Hoe veilig is TikTok: Leesopdracht
Een leestoets opgebouwd a.d.h.v de OVUR-methode.
Het artikel is afkomstig uit de krant De Metro.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Kijken en luisteren door de vensters van de Canon van Vlaanderen
In de Canon van Vlaanderen vind je inspiratie en materiaal om specifieke topics aan te snijden. Wil je daar nog een extra laagje beeld en geluid aan toevoegen, bekijk dan de audiovisuele collecties en opdrachten op Het Archief voor Onderwijs. Daar …
Artikel -
Ontrafel mysterieuze sporen: Stappenplan
Een stappenplan bij de zoektocht Ontrafel mysterieuze sporen.
Wil je met je klas Ontrafel mysterieuze sporen komen ontdekken met de klas? Dan is het stappenplan een handig hulpmiddel om je klasbezoek aan het Erfgoedcentrum (Erfgoedsite Ename) …
Downloadbaar lesmateriaal -
Día de los Muertos: Beeldopdracht
Deze opdracht heeft als thema de dag van de doden in Mexico. De leerlingen ontwerpen en schetsen een eigen schedel die ze zelf versieren en aankleden.
De afbeeldingen in dit document zijn vervangen door een link omwille van het auteursrecht. Je kan …
Downloadbaar lesmateriaal (20)Leerkracht -
Oorlog in Oekraïne: Lesidee
Een les i.v.m. de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. De situatie wordt gekaderd en leerlingen krijgen bronnen en filmpjes om meer achtergrondinformatie te hebben over de oorlog.
De inleiding leidt een klasgesprek in.
Downloadbaar lesmateriaal (25)Leerkracht -
Beroepen en interesses: Onderzoekskaartjes en opdrachten
Onderzoekskaartjes gebaseerd op beroepen en interesses:
- natuur
- bioloog (algemeen, fauna en flora)
- dokter (het menselijk lichaam)
- geoloog (niet-levende natuur en ruimte: de aarde en het heelal)
- MuVo
- architect
- musicus …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht - natuur
-
Kerkelijk jaar: Werkbundel en kwartet
Een bundel met info en invuloefeningen rond o.a. de kerstkring, de paaskring, de tijd doorheen het jaar en de kerkelijke feestdagen.
Downloadbaar lesmateriaal (77)Leerkracht -
Actionbound: Gebruikershandleiding
Deze handleiding legt stap voor stap uit hoe je met de toepassing Actionbound aan de slag gaat. Met Actionbound kan je een stadsspel op tablet of smartphone in elkaar steken waarbij deelnemers (multimediale) informatie moeten verwerken, vragen …
Downloadbaar lesmateriaal (31)ICT-coördinator -
Alles kan erger: Testset
Alles kan erger is een kaartspel waarbij je fake news op een speelse manier leert herkennen.
Leg een fake stelling, die iedereen aan moet die vullen met een vervolg. Kies een kaart uit jouw hand om het nepnieuws te vervolledigen. Wie het …
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Nettiquette - Explobots
Nettiquette is een samenvoeging van de woorden netwerk en etiquette. Het zijn normen met betrekking tot het gedrag op het internet en alles wat daarbij hoort zoals het gebruik van smartphone, e-mail, sociale media...
In dit document worden 31 van …
Downloadbaar lesmateriaal (47)