Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Virtueel museum van Vlaanderen: Website
Erfgoed verbindt je met geschiedenis en cultuur. Gebouwen of de sporen ervan, ambachten, feesten en tradities, kunst- en gebruiksvoorwerpen, manuscripten, documenten, films en foto’s, al het erfgoed dat getuigt van de geschiedenis en cultuur …
App of softwareLeerkracht -
Framed: Hoe ver ga jij voor vriendschap?
Dat je geen fiets mag stelen, dat weten jongeren wel. Maar ze hebben vaak geen idee wat er online precies strafbaar is. Mede daarom stijgt het aantal jonge cybercrimedaders de afgelopen jaren. Met het lesprogramma Framed wil de politie leerlingen …
App of softwareLeerkracht -
SimCity BuildIt: Stadssimulatie
Wees een goede burgemeester van je stad en ontwerp een prachtige, levendige metropool. Elke beslissing over de groei van je stad is aan jou. Maak slimme keuzes om je inwoners tevreden te houden en je stad uit te breiden.
App of softwareLeerkracht -
TheoTown: Stadssimulatie
TheoTown is een stedenbouwkundig simulatiespel waarin je je eigen gesimuleerde stad kunt bouwen en beheren. Kruip in de huid van een stadsbouwer. Maak een stad en bouw deze op tot een enorme metropool.
App of softwareLeerkracht -
Lomap: Breng je buurt in beeld
Lomap is een smartphone-app en fotografietool waarmee jongeren op een speelse leuke en intuïtieve manier hun mening kunnen geven over een buurt of stad, door het toevoegen van kleurcodes en icoontjes. Wat vinden zij bv. van het nieuwe plein …
App of softwareLeerkracht -
Voor De Show: Theaterspel
Met Voor De Show bezorg je als leerkracht een prikkelmoment aan je leerlingen om hen te enthousiasmeren en voor te bereiden op de schoolvoorstelling die ze binnenkort gaan bijwonen in het cultureel centrum. Het spel is kant-en-klaar.
Door het digitale …
App of software -
Citizen games: Serious game rond respectvol omgaan met elkaar
In deze serious game beoordelen leerlingen uitspraken. Welke uitspraken zijn leuk om te horen? Welke uitspraken zijn beledigend?
Het project stelt zich ten doel bij te dragen aan een inclusievere en respectvollere Europese maatschappij.
App of software (3)Leerkracht, Ander -
Het Belgische noodgeld: Onlinetool
Via deze onlinetool stelt het Museum van de Nationale Bank van België haar uitgebreide collectie van noodgeld tentoon. Dit geld werd tijdens WOI door meer dan 600 Belgische gemeenten en liefdadigheidsinstellingen uitgegeven.
De tool is een …
App of software -
Be.Live: Gebruiksvriendelijke manier voor livestreaming
Be.Live is een gebruiksvriendelijke manier om live te gaan. Het kan zelfs gelijktijdig op Facebook en YouTube. Het is ook mogelijk om een opname te maken om nadien uit te zenden. De basisversie is gratis. Er zijn heel wat mogelijkheden: solo, …
App of softwareLeerkracht, Administratief personeel, … -
SDGs@school
In september 2015 werden door alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties 17 Sustainable Development Goals (SDGs) of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 opgesteld.
Genoeg voor altijd en iedereen
De doelstellingen zijn gericht op een heuse …
App of software