Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Circularbuilt: Circulair bouwen
Dit is de homepagina voor Circulair gebouwd met praktische gids en tools waarmee bouwteams hun circulaire ambities kunnen bepalen.
WebsiteOrganisatie, firma, vzw -
In het oog van de storm
Kennen je leerlingen de SDG's of duurzame ontwikkelingsdoelen al? Na deelname aan dit programma kennen ze de theorie én weten de jongeren hoe ze zelf kunnen bijdragen.
Klimaatactie, de strijd tegen het verlies van biodiversiteit, duurzame …
tot, tot, tot, tot
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
Klimaatwandeling
Dat ons klimaat verandert, weten je leerlingen waarschijnlijk al. Maar wat zijn de gevolgen hiervan en wat kunnen we doen om onze CO₂-uitstoot te beperken en onze ecologische voetafdruk te verkleinen?
tot
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
Zomeractua 2023: Quiz
Twintig vragen om te testen of de leerlingen de actualiteit afgelopen zomer hebben gevolgd.
Interactieve oefeningStudent (niet lerarenopleiding) -
Vlaanderen in Cijfers 2023: Vlaamse openbare statistieken
Deze publicatie geeft aan de hand van een uitgebreide set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen.
De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in vier grote onderdelen:
- bevolking en …
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
ZoJong!: Jonge mantelzorg
Op 23 juni is het Dag van de Mantelzorg. Wist je dat naar schatting één op vijf scholieren jonge mantelzorger zijn? Dat zijn omgerekend zo'n twintigduizend tot veertigduizend jongeren die opgroeien in een gezin met iemand die hulp nodig …
WebsiteOrganisatie, firma, vzw -
Terra Nova Minimaatschappij
Dit burgerschapsspel maakt uitdagingen van de samenleving bespreekbaar. Leerlingen verkennen hun kijk op de wereld en ontdekken die van hun medespelers. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Aan de hand van een prachtig interactief spel en …
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
Auteur in de klas: Katia Van Cauwenberghe
Leesbevordering, taalvaardigheid en expressie zijn competenties, die gedurende het hele leven van pas komen. Logisch dat daaraan in het onderwijs de nodige aandacht besteed wordt.
Om deze competenties in de praktijk te stimuleren, staan talrijke tools …
AankondigingInburgering -
Teaching Immigration in European Schools
Een reeks van innovatieve lesmodules die wetenschappelijke kennis over migratie naar het klaslokaal brengt:
- ontheemding en asiel;
- migratietrends;
- migratiebeleid;
- ethische en raciale discriminatie;
- ...
WebsiteOrganisatie, firma, vzw -
Overlijden van de queen: Actualiteitsopdracht
Een korte bundel naar aanleiding van het overlijden van Queen Elizabeth II.
Downloadbaar lesmateriaal (40)Andere functie -
Klimaatpsychologie: Wat is klimaatpsychologie?
Op klimaatpsychologie vind je informatie en tools over klimaatpsychologie.
Menselijke beslissingen en gedragingen beïnvloeden het klimaat. Denk hierbij aan reisgedrag, consumptie of hergebruik van spullen. Ook de politieke partij waarop je …
WebsiteAndere functie -
Vlaanderen in Cijfers 2021: Vlaamse openbare statistieken
Deze publicatie geeft aan de hand van een beperkte set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen.
De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in vijf grote onderdelen:
- bevolking en …
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie