Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Sleutelcompetentie historisch bewustzijn: Audiovisueel lesmateriaal
Deze pagina bevat filmpjes en audiofragmenten om te werken rond de sleutelcompetentie historisch bewustzijn.
We tonen je voor elke bouwsteen relevante audiovisuele collecties, luisterfragmenten en filmpjes op Het Archief voor Onderwijs, geselecteerd …
Video -
Erfgoed voor dummies
- Wat is immaterieel erfgoed?
- Wat is het verschil tussen cultureel en onroerend erfgoed?
- Heeft iedereen erfgoed?
- Is alles wat oud is erfgoed?
Kom het te allemaal weten tijdens deze interactieve workshop. Onze medewerker geeft op een toegankelijke …
tot
Nascholing of activiteitNieuw -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoPedagogisch begeleider -
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Historisch denken
De volumes in deze nieuwe reeks, gericht tot geschiedenisleerkrachten en historici, zijn toegankelijk geschreven en verdiepen zich in cruciale aspecten van historisch denken.
Het einddoel van het geschiedenisonderwijs is het historisch denken …
Fysiek materiaal -
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Archeologie-atelier: Puzzelstukken van het verleden
Even in de huid kruipen van een archeoloog, dat kan in het Archeologie-atelier. Leerlingen komen meer te weten over wat een archeoloog doet en hoe die te werk gaat en daarna mogen ze zelf de handen uit de mouwen steken door enkele Romeinse …
tot
Nascholing of activiteit -
Steentijdatelier: Steentijd in het Waasland
Hoe zou onze regio eruit gezien hebben toen hier enkel jager-verzamelaars leefden? Leerlingen kunnen het ontdekken in het Steentijdatelier. We gaan eerst dieper in op wat het beroep van archeoloog inhoudt, en daarna leren de leerlingen over hoe de …
tot
Nascholing of activiteit -
Krantenarchief: Promotievideo
Gebruik je in de klas het Krantenarchief van de bibliotheek? Gebruik dan deze leuke promotievideo om het kenbaar te maken onder jouw leerlingen.
De video legt in het kort uit wat het Krantenarchief kan.
Veel kijkplezier!Video -
Triënnale Brugge 2024: Inspiratiemap voor leerkrachten
Deze gratis bezoekerstool is gemaakt voor leerkrachten en bevat infofiches over de twaalf kunstenaars en de kunstwerken van Triënnale Brugge 2024. De inspiratiemap bevat:
- werkvormfiches die werkvormen voor verschillende leeftijden bundelen per …
Downloadbaar lesmateriaal -
MOOC: Digitaal onderwijs met cultureel erfgoed
De MOOC Digitaal onderwijs met cultureel erfgoed maakt gebruik van de gedigitaliseerde collectie cultureel erfgoed van Europeana en inhoud van de blog Teaching with Europeana. Daarmee worden deelnemers bekend gemaakt met leermiddelen in meerdere …
tot
Nascholing of activiteit -
Bingo Mondial
Rollenspel over de ongelijke verdeling van macht en middelen.
In Bingo Mondial kruipen de spelers in de huid van verschillende personages die verschillende achtergronden en kenmerken hebben. Tijdens het spel leren de spelers met behulp van een grote …
tot
Nascholing of activiteit