Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
12 points to … Israël?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over Eurovisie. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les op …
VideoNieuw -
This Day In Music
Wat gebeurde er vandaag in de muziekgeschiedenis? Luister naar de nummers en lees de informatie. Je kan ook je geboortedatum opzoeken.
WebsiteLeerkracht, Ander -
Toots Thielemans: Podcast over zijn carrière
Toots Thielemans heeft een immense invloed gehad op de geschiedenis van de popmuziek. We richten een blik op zijn ongelooflijke carrière.
AudioICT-coördinator -
De castraten: Podcast over de geschiedenis van castraatzangers
Auteur Daan Esch duikt in de fascinerende geschiedenis van de castraatzangers en de roemrijke, maar vaak ook tragische levens. Ook zijn boek Stem komt aan bod.
AudioICT-coördinator -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Weg van het eurocentrisme in het onderwijs: Posters
Deze website laat je toe om af te stappen van het eurocentrisme in het onderwijs. Op deze website kan je didactisch materiaal terugvinden rond het onderwerp: de invloed van islamitische wetenschappers op de hedendaagse samenleving.
Doel van dit …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Rijsel: Stadszoektochten
Deze stadszoektochten situeren zich in het centrum van Rijsel. Het document omvat drie zoektochten in een andere richting van de oude stad.
Dit document is een verrijking van Excursie Rijsel: Drie zoektochten in het centrum door …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Artonaut: Tentoonstellingen intenser beleven
De Artonaut is een kaartenset van en voor Ruimtereizigers vol prikkelende opdrachten om musea nog intenser te beleven. Dwaal af van voorgeschreven paden, zwerf door betekenissen en struikel over details.
Want kunst is voor iedereen! Iedereen …
Fysiek materiaal (5)Leerkracht -
Hoe zijn muzieknoten ontstaan: Uitlegvideo
Heb je niet veel tijd, maar wil je toch op een heel eenvoudige wijze aan je leerlingen een overzicht geven van het ontstaan van het notenschrift?
Aan de hand van deze video van Clipphanger ontdekken je leerlingen welke tijdlijn er werd gevolgd …
Video (3)Leerkracht -
We are the best: Lesmap bij de film
In deze lesmap vind je verschillende ideeën om in de klas aan de slag te gaan rond de film We are the best.
Verhaal:
De film vertelt het verhaal van de punktieners Bobo, Klara en Hedvig. Stoere, rare, sterke meisjes zijn het, die in het …Downloadbaar lesmateriaal -
Septimino - Minuet van Beethoven: Musicogram
Wil je werken rond klassieke muziek in de klas? Aan de hand van de visuele ondersteuning is een musicogram een ideale werkvorm om te gebruiken. Juf Evy maakte dit musicogram op het lied Septimino - Minuet van Beethoven. Ze focuste hierbij op de …
Video (3)Leerkracht