Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Hoe geeft Vlaanderen vorm aan het Belgisch EU-beleid?
Als deelstaat van België speelt Vlaanderen een essentiële rol in het EU-beleid van het land. Deze video legt uit hoe onze unieke staatsstructuur het mogelijk maakt voor Vlaanderen om zoveel impact te hebben op het EU-beleid en hoe de …
Video -
Wij, vrouwen: Lespakket
Dit lespakket is ontwikkeld rond de Canvasreeks Wij, vrouwen.
Een halve eeuw geleden mochten getrouwde vrouwen in dit land niet zelf een rekening openen bij de bank. Pas in 1976 kregen getrouwde vrouwen het recht om zelf hun geldzaken te …
Downloadbaar lesmateriaal -
Kiezen voor vrijheid: Lespakket
'Kunstenaars zijn vrijbuiters die enkel doen waar ze zin in hebben, los van maatschappelijke conventies of maatschappelijk nut': zo luidt de mening van heel wat leken in de kunst. De realiteit is veel genuanceerder. Kunstenaars zijn kinderen van …
Downloadbaar lesmateriaal -
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
De collecties van de Koninklijke Musea zijn een afspiegeling van de geschiedenis van de beeldende kunst - schilderkunst, beeldhouwkunst, tekeningen - van de vijftiende eeuw tot vandaag: Vlaamse primitieven, Pieter Bruegel, Dirk Bouts, Peter Paul …
Website -
Londen tijdens het leven van Thomas More
In deze lesvideo wordt Londen besproken tijdens het leven van Thomas More. De onderwerpen die aan bod komen, zijn gebouwen, mensen en situaties die kenmerkend waren tijdens de jeugd van Thomas More (einde 15de eeuw).
Deze video geeft een beter …
VideoLeerkracht, Ander -
Mensenrechten: Tijdlijn
Een samenvatting van het opbouw van de mensenrechten van Babylon tot nu.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Artonaut: Tentoonstellingen intenser beleven
De Artonaut is een kaartenset van en voor Ruimtereizigers vol prikkelende opdrachten om musea nog intenser te beleven. Dwaal af van voorgeschreven paden, zwerf door betekenissen en struikel over details.
Want kunst is voor iedereen! Iedereen …
Fysiek materiaal (5)Leerkracht -
Leugen of Collectief Geheugen: Playlist en quiz
Leugen of Collectief Geheugen is een playlist en een ludieke kennismaking met merkwaardige stukken uit het erfgoeddepot Trezoor. Verrassende erfgoedobjecten, kunstwerken en curiosa vertellen elk een boeiend verhaal … Een verhaal dat soms de …
Video -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
Op ontdekkingstocht naar de beiaard van de Universiteitsbibliotheek te Leuven
Wist je dat de beiaard een Vlaamse uitvinding is (anno 1510!) en dat Leuven met vijf beiaarden tot de wereldwijde top behoort? Ontdek met je klas alles over dit enorme instrument tijdens een bezoek aan de bibliotheektoren. De beiaard in de …
Nascholing of activiteit -
Jeanne Devos in India: Lesidee
Lessen rond het leven en werk van de Vlaamse zuster Jeanne Devos in India, naar aanleiding van het verschijnen van de biografie Alsof de Weg ons zocht (Lannoo, 2019, auteur Julie Hendrickx).
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
X, censuur en beeldcultuur: Lesbundel tentoonstelling
De expo X – censuur en beeldcultuur in het Nationaal Museum van de Speelkaart bekijkt hoe censuur een impact heeft gehad op de heersende beeldcultuur van dat moment.
Speelkaarten en strips vormen het uitgangspunt bij dit onderzoek, …
Downloadbaar lesmateriaal