Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het Vreemde Verleden. Hoe leer je je leerlingen contextualiseren?: Cursus
Contextualiseren is een lastige vaardigheid voor veel leerlingen, doordat zij vaak vanuit hun eigen waarden, normen en kennis naar de wereld kijken. Voor het succesvol verklaren van historische en actuele gebeurtenissen is het echter …
Nascholing of activiteitNieuw -
Het ontstaan van het Europa van vandaag: EU-pioniers
Heb je je ooit afgevraagd hoe het Europa van vandaag is beïnvloed en gevormd door pioniers uit het verleden? Waarom geloofden deze pioniers in een verenigd Europa voordat het bestond?
Volg deze negentig minuten durende workshop en help …
tot
Nascholing of activiteitNieuw -
12 points to … Israël?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over Eurovisie. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les op …
VideoNieuw -
Aan tafel! Eten bij moslims, joden en christenen: Expo
Voor veel mensen bepaalt religie in grote mate wat je wel of niet mag eten en hoe iets bereid moet worden. Maar evengoed speelt voedsel of de onthouding ervan een belangrijke rol bij feesten, tradities en overgangsrituelen. In deze tentoonstelling …
tot
Nascholing of activiteit -
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Digital Historytelling
Digital Historytelling lanceert innovatieve hulpmiddelen voor de lessen over de geschiedenis van Europa in de twintigste eeuw en burgerschapseducatie. Op deze website vind je boeiende lesscenario’s ter ondersteuning van de lessen over de …
Website -
This Day In Music
Wat gebeurde er vandaag in de muziekgeschiedenis? Luister naar de nummers en lees de informatie. Je kan ook je geboortedatum opzoeken.
WebsiteLeerkracht, Ander -
KANT EN CLARA: Inleefspel
Het scholenprogramma KANT EN CLARA is een belevingspakket van het Maagdenhuis waarmee je met je klas in de voetsporen treedt van de weeskinderen.
Wat betekent het om als weeskind op te groeien vroeger en nu? Ook vandaag zijn er - jammer genoeg - …
tot
Nascholing of activiteit -
Kunstbabbelkaarten: In gesprek gaan aan de hand van kunst
Onze kunstbabbelkaarten nodigen je uit om met je klasgroep in gesprek te gaan aan de hand van een selectie werken uit de collectie van het MSK.
Samen kan je het hebben over alledaagse onderwerpen zoals kledij, hobby’s, feest, vakantie, de …Downloadbaar lesmateriaal (4) -
KANT EN CLARA: Workshop wezenkledij
Het scholenprogramma KANT EN CLARA is een belevingspakket van het Maagdenhuis waarmee je met je klas in de voetsporen treedt van de weeskinderen.
Help jij Houten Clara om het wezenuniform van de weeskinderen te updaten (één uur)? …
tot
Nascholing of activiteit -
KANT EN KLARA: Workshop vingerhaken
Het scholenprogramma KANT EN CLARA is een belevingspakket van het Maagdenhuis waarmee je met je klas in de voetsporen treedt van de weeskinderen.
Duik met een workshop vingerhaken (één uur) nog meer in het dagelijkse leven van de …
tot
Nascholing of activiteit -
KANT EN CLARA: Interactieve rondleiding
Het scholenprogramma KANT EN CLARA is een belevingspakket van het Maagdenhuis waarmee je met je klas in de voetsporen treedt van de weeskinderen.
Tijdens een interactieve rondleiding (anderhalf uur) dompelen we je onder in het leven van een weeskind. …
tot
Nascholing of activiteit