Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Tijdlijn land- en tuinbouw: Praatplaten
Tijdsband van land- en tuinbouw in zes delen verdeeld:
- Prehistorie
- Oudheid
- Middeleeuwen
- Nieuwe tijd
- Nieuwste tijd
- Onze tijd
Bovenaan elke plaat staan de jaartallen (eeuwen) waar de periode over gaat. Van links naar rechts van oudst naar …
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
Wetenschappelijk erfgoed in het Gents Universiteitsmuseum
Wat doet een wetenschapper precies? Mag een onderzoeker twijfelen, falen of creatief zijn? Op welke uitdagingen botst de wetenschapper? En welke impact heeft onderzoek op onze samenleving? Via deze EDUbox leer je het GUM - Gents …
Video -
Puur Texture: Educatief pakket in het museum
Hoe kunnen studenten, die in de les geconfronteerd worden met handel en ondernemen, techniek of biologie een link leggen naar vlas en de Leie? In Texture starten we met een korte inleiding. De film Metamorfose van een landschap belicht het …
Aankondiging -
Prehistorische kledijworkshop
Jager-verzamelaars waren al in staat om goed passende kledij uit dierenhuiden te vervaardigen. Dé archeologische vondst die ons daar meer over kan vertellen, is Ötzi, de oudste mummie ooit in Europa opgegraven en buitengewoon …
tot
Nascholing of activiteit -
Wisc-Online: Amerikaanse leermiddelendatabank
Gratis lesmateriaal voor secundair onderwijs gemaakt door Amerikaanse leerkrachten: filmpjes, leerobjecten, screencasts, afbeeldingen …
Website (5)Leerkracht -
Op den buiten: Lesfiche
De klas verkent het landschap rond de school. Welke elementen bepalen een landschap? Denk aan de geografische, landbouwkundige, culturele en andere geschiedenis ervan. Je kan foto's en kaarten gebruiken in de klas of op excursie gaan.
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Historisch kaartmateriaal: Lesidee
Lesidee Historisch kaartmateriaal rond het thema Ontdek onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
Met historische kaarten gaan de leerlingen aan de slag in het omgevingsonderwijs. Door ze te vergelijken met hedendaagse kaarten, krijgen ze inzicht …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Online Gastlessen GAIA vzw
Bij de online gastlessen geeft de GAIA educator korte digitale workshops, waarna de klas zelf aan de slag kan met gratis invulboekjes. Gangbare platformen hiervoor zijn Google Meet, Jitsi, Zoom, etc.
Doelgroep: lagere school, er verschillende …
Nascholing of activiteit -
Van jager-verzamelaar tot ontstaan van steden: Fotoboeken met tekstbegeleiding
Een overzicht van de omslag van jager-verzamelaar naar het ontstaan van steden en rijken in drie delen aan de hand van foto, film en tekst.
Een uitgebreide bibliografie van fotoalbums van de belangrijkste Europese en Turkse archeologische musea. Het …
WebsiteAndere functie