Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Gratis tools in je les: Presentatie ICT-dag 2024
Presentatie waarin eerst kort het T-Packmodel wordt besproken. Daarna wordt dieper ingegaan op verschillende gratis tools die je kan inzetten om interactief aan de slag te gaan:
- Mentimter;
- Flip;
- Canva;
- ChatGPT en Bing Create;
- Quizizz.
Gebruik ook de …
Downloadbaar lesmateriaal (4)Leerkracht -
Multimediaprincipes van Mayer
Multimediaprincipes van Mayer
- Je kan de voordelen van het toepassen van multimedia in het leerproces uitleggen.
- Je kan voorbeelden geven van hoe visuele en auditieve elementen kunnen worden gecombineerd om de leerervaring te verbeteren.
- Je kan …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Week- en examenplanning maken: Workshop
Dit leermiddel is een workshop waarin leerlingen een week- en examenplanning leren maken. Ze leren dit op papier, maar ook met behulp van de Smartschoolplanner.
De leraar projecteert de webquest op het scherm, de leerlingen openen diezelfde webquest …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Wijze lessen, twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek: Mindmap met didactische tips
Mindmap met didactische tips op basis van het boek Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek (Surma, T., Vanhoyweghen, e.a. - 2019). De mindmap voorziet bij elk van de twaalf bouwstenen info, tips en digitale tools om …
Downloadbaar lesmateriaal (15)Leerkracht, ICT-coördinator -
Ella, de cyberheldin: Lesproject over cyberveiligheid
Ella, onze cyberheldin, heeft een onverzadigbare nieuwsgierigheid, lost graag problemen op en is ontzettend geïnteresseerd in technologie. Wanneer haar vrienden in de problemen komen door een cyberhack, schiet zij meteen te hulp. Ontdek hoe …
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
ICT-tools in de les PAV: Presentatie SETT
Hand-outs van de presentatie voor de SETT-beurs.
In de presentatie komen gratis tools aan bod. Naast de gekende functionaliteiten wordt ook dieper ingegaan op de mogelijkheid om leerlingen en klassen op te volgen met deze tools.
…Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Adjectif et pronom démonstratif: Overzicht
Een visueel overzicht van de aanwijzende bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden in het Frans, vertrekkend vanuit het Nederlands.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Zelfregulerend leren: Model van Barry Zimmerman
Deze poster biedt je een visuele weergave van wat zelfregulerend leren precies inhoudt. Welke vaardigheden en processen vinden plaats wanneer je je leren (mee) stuurt?
De poster is gebaseerd op het model van Barry Zimmerman, één van de …
Downloadbaar lesmateriaal (72)Pedagogisch begeleider -
OVUR en OVURR: Stappenplan
OVU(R)R-schema waarin per stap uitgelegd staan wat de leerlingen moeten doen in deze fase van de opdracht:
- oriënteren,
- verkennen,
- uitvoeren,
- rapporteren,
- reflecteren.
Beide schema's werden in Canva gemaakt met afbeeldingen van Pixabay.
Downloadbaar lesmateriaal (30)Leerkracht -
Leren leren
Deze presentatie gaat over Leren leren.
Je kan de presentatie als leerlingenbegeleiders gebruiken voor de examenperiode. Klas per klas kan je dit onderwerp presenteren om leerlingen te motiveren en te ondersteunen naar de examens toe. De …
Downloadbaar lesmateriaal (17)Leerkracht, Pedagogisch begeleider -
Hoe maak ik een mindmap: Stappenplan
Wat is het voordeel van een mindmap maken? Hoe maak je een goede mindmap?
Eén van de mogelijke strategieën om leerstof te verwerken. Het vraagt in het begin wat oefening, maar is voor sommige leerlingen een grote hulp om grotere en …
Downloadbaar lesmateriaal (19)Leerkracht -
Het gemoderniseerde tweede jaar secundair onderwijs: Uitlegvideo
Deze ingesproken presentatie van het vrij CLB Netwerk geeft aan leerlingen van het eerste jaar secundair onderwijs informatie over de stap naar het gemoderniseerde tweede jaar secundair onderwijs. De presentatie werd gemaakt in schooljaar 2019-20.
Downloadbaar lesmateriaal