Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Digital Historytelling
Digital Historytelling lanceert innovatieve hulpmiddelen voor de lessen over de geschiedenis van Europa in de twintigste eeuw en burgerschapseducatie. Op deze website vind je boeiende lesscenario’s ter ondersteuning van de lessen over de …
Website -
Music Masterclasses: Volledige methode piano en muziektheorie
Op de website van Music Masterclasses worden complete muziekmethodes aangeboden. Het is een combinatie van gratis en betalende lessen. Een overzicht van alle cursussen vind je hier.
Website -
Audiovisuele bouwoefening op Het Archief voor Onderwijs (met stappenplannen): Werkvorm
Op Het Archief voor Onderwijs vind je niet enkel audiovisueel materiaal voor in je lessen, maar je kan er ook opdrachten aanmaken en zo filmpjes en audiofragmenten delen met je leerlingen secundair. Maar wist je dat je je leerlingen ook zelf …
Website -
Zelfstandige zoekoefening op Het Archief voor Onderwijs (met stappenplan): Werkvorm
Op Het Archief voor Onderwijs vind je niet enkel gratis audiovisueel materiaal voor in je lessen, maar je kan er ook opdrachten aanmaken en zo filmpjes en audio delen met je leerlingen secundair. Maar wist je dat je je leerlingen ook zelfstandig …
Website -
Kansstad: Beroepen leren kennen
Kansstad is een virtueel spel aangeboden door VDAB waarin je nieuwe kennis kan opdoen rond heel wat interessante beroepen.
Doel is leerlingen te informeren over welke kansen op de arbeidsmarkt er zijn voor wie kiest voor een knelpuntberoep. …
Website (6) -
Woordle: Een dagelijks woordspelletje
Woordle is een dagelijks woordspelletje met elke dag een nieuwe puzzel. Je kan het maar één keer per dag oplossen.
Website (7)Leerkracht -
SDG.TV: Filmpjes met uitleg over de 17 SDG's
Via de filmpjes op SDG.TV komen leerlingen meer te weten over de duurzame ontwikkelingsdoelen. Per ontwikkelingsdoel is er een apart filmpje gemaakt.
WebsiteLeerkracht, Pedagogisch begeleider, … -
Visible Learning: John Hatties theorie
Website met achtergrondinformatie over John Hattie's meta-studies i.v.m. zichtbaar leren en de impact die leraars op het leren van leerlingen kunnen hebben.
WebsiteLeerkracht -
Rijke teksten: Achtergrondinformatie en databank
Op deze website vind je informatie over wat rijke teksten zijn, hoe je ze herkent en waarom het zo belangrijk is ermee te werken. Ook vind je hier voorbeelden van rijke teksten voor leerlingen om jouw taal- en zaakvaklessen mee te verrijken.
Website (3) -
CK-12 Foundation: Online leermateriaal
Online en op eigen tempo studeren met geïntegreerd visueel leermateriaal.
Website (3)Leerkracht -
tMAIL: Platform voor procesbegeleiders
Deze website is het achterliggende monitoringsplatform van de tMAIL app.
Leraren die de tMAIL app in groep gebruiken om bij te leren over zelfregulerend leren, kunnen het e-mailadres van de procesbegeleider toevoegen in de app. De procesbegeleider …
WebsitePedagogisch begeleider -
The wonder of science
Platform met een waaier aan tools om STEM-gericht onderzoekend te leren.
Onder het tabblad resources vind je concreet lesmateriaal om de principes van crosscutting concepts en Science and Engineering Practices te faciliteren.
WebsiteLeerkracht