Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Zo surfen je bso-leerlingen met een kritische blik
Hoe leer je leerlingen in het beroepssecundair onderwijs goed argumenteren, bewuste keuzes maken en alert omgaan met media? Drie leraren vertellen hoe zij in hun lessen werken aan de eindtermen kritisch denken en mediawijsheid.
Artikel -
Sleutels voor hybride onderwijs
In dit artikel worden handvaten aangereikt om leerlingen te motiveren om
te leren, zowel in een gewone klassetting als tijdens hybride onderwijs.
Artikel (9)Leerkracht -
Leerstof herhalen: Oefendoos
Artikel waarin Erika uitlegt hoe je elke las met een doos vol herhalingsoefeningen je leerlingen op een fijne manier voorbereidt op de proefwerken.
Artikel (4)Leerkracht -
Lexima Magazine: editie 2024
Lexima Magazine is een uitgave van Lexima. Met dit magazine informeren we onderwijs- en zorgprofessionals over de preventie en behandeling bij lees-, schrijf- en rekenproblemen, compenserende oplossingen en manieren om te werken aan …
Artikel -
Building learning labs and innovative learning spaces
Een praktische gids die door European Schoolnet is ontwikkeld om scholen en leraren te ondersteunen in het uitrollen van STEM-labo's en een Future Classroom. De middelbare school RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen wordt in deze gids als …
ArtikelLeerkracht -
Leerstof beter verankeren met de +1 routine
Jezelf testen en de belangrijke concepten trachten op te roepen nadat je iets hebt ingestudeerd, ook gekend als retrieval practice, levert vaak meer leerrendement op dan de leerstof meteen een tweede keer door te nemen. De +1 routine is een …
Artikel -
Een ex-OKAN-leerling in mijn klas. Wat nu?
Jaarlijks stromen enkele duizenden ex-OKAN-leerlingen door naar het regulier onderwijs. Ze maken een turbulente periode door en torsen taal- en vaak ook leerachterstand. 'Tijdens die inhaalrace kunnen ze alle hulp gebruiken', vertelt vervolgcoach …
Artikel -
Zo floreren sterke leerlingen in het secundair
In GO! Atheneum Geraardsbergen vingen ze de sterkste leerlingen de voorbije jaren op in de Delta-klas. “Daar werkten ze aan persoonlijke projecten en volgden we hun welbevinden scherp op”, vertelt hoogbegaafdheidscoördinator Kim …
Artikel -
Videogames in de klas verhoogt de leermotivatie
Meer en meer leerkrachten zien de voordelen van videogames in de klas. Er wordt in dit artikel gesproken met Lander Van der Biest, leerkracht in het zesde leerjaar, fervent videogamer en tevens oprichter van het educatief platform Gamekunde en de …
Artikel -
Dagritme voor pubers: Planningsdocument
Pubers op weg helpen om hun schoolwerk in tijden van thuisonderwijs te leren organiseren. In dit artikel biedt de auteur een aantal werkinstrumenten aan om een werkplanning op te maken.
Je kan de planner aanpassen aan de eigen noden.
Artikel (5)Leerkracht, ICT-coördinator -
Van afstandsleren naar preteaching: Hoe pak ik het aan?
In dit artikel leg ik, leerkracht aan zowel aso-, tso- als bso-leerlingen uit, hoe ik het tot nu toe aanpakte en hoe ik de weken na de vakantie ga proberen te werken.
Het artikel omschrijft een mogelijke aanpak die waarschijnlijk nog bijgestuurd …
Artikel (13)Leerkracht -
Lesgeven aan anderstaligen en mensen met een mentale beperking
In dit artikel vertelt Armand hoe hij als vrijwilliger lesgeeft aan anderstaligen of leerlingen met leerproblemen en mensen met een mentale beperking.
ArtikelOrganisatie, firma, vzw