Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
SDG's: Toepassingsoefening
Opdracht rond het toepassen van verschillende SDG's.
Leerlingen kiezen vijf doelen naar keuze. Bij elk doel maken ze een concreet plan maken hoe zijzelf, de school en België als land hieraan kunnen bijdragen.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Karrewiet 2023: Jaaroverzicht
Opdrachten bij het jaaroverzicht van Karrewiet van 2023. Als start kan je voorkennis activeren en het jaaroverzicht bekijken.
Er is een evaluatie voor het opzoekingswerk en voor samenwerking.
De werkbundel voor de leerlingen en de verbetersleutel voor …
Downloadbaar lesmateriaal (53)Leerkracht -
Lokaliseren a.d.h.v. windstreken: Oefeningen
Oefening op lokaliseren met het kompas (windstreken) door gebruik te maken van een atlas.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht, Ander -
Schalen: Atlasoefening
Oefening i.v.m. rekenen met schaal door gebruik te maken van een atlas.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht, Ander -
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Jaaroverzicht 2023: Lijst
Jaaroverzicht van 2023 tot en met augustus 2023. Zowel grote gebeurtenissen als af en toe eens een ludieke gebeurtenis zijn opgelijst.
Downloadbaar lesmateriaal (20)Leerkracht -
Recepten, boodschappenlijsten en kastickets: Functioneel lezen
Aan de hand van enkele recepten maken je leerlingen een boodschappenlijst en berekenen ze de kostprijs. Nadien interpreteren ze de gegevens op een kasticket en zoeken ze online informatie op over bepaalde aankopen.
Downloadbaar lesmateriaal (31)Leerkracht -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
De functie van dierentuinen: Oog in oog, les 8
De leerlingen ontdekken hoe dierentuinen ontstaan zijn en hoe ze geëvolueerd zijn tot wat ze nu zijn. Ze onderzoeken hoe tevreden ze zijn bij elke stap in die evolutie. Door verschillende artikels te lezen, zien de leerlingen in dat …
Downloadbaar lesmateriaal -
Theatersessie op maat
Dit is een theatertraject op maat waar je leerlingen de kans krijgen om vanuit lichaamsexpressie en taal rond een boeiend thema te werken. We bepalen de inhoud en doelstellingen in overleg met jou en je school. Onder vakkundige begeleiding …
tot, tot, tot
Nascholing of activiteit -
ICT-tools in de les PAV: Presentatie SETT
Hand-outs van de presentatie voor de SETT-beurs.
In de presentatie komen gratis tools aan bod. Naast de gekende functionaliteiten wordt ook dieper ingegaan op de mogelijkheid om leerlingen en klassen op te volgen met deze tools.
…Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Reflecteren: Werkbundel
Leerlingen maken deze bundel aan het einde van het trimester. Nadien stellen ze deze reflectie voor aan de hand van een presentatie in een evaluatiegesprek. Het stappenplan voor de presentatie is ook te vinden achteraan in de bundel.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht