Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Ontstaan van het heelal: Inleiding
Dit leermiddel omvat enkele introductie-opdrachten die de oorsprong van het heelal bespreken.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Volkssterrenwacht: Kattevennen-Cosmodrome
Ontdek al de activiteiten van het planetarium, Kattevennen-Cosmodrome. Zowel voor individuen als voor groepen en scholen.
WebsiteLeerkracht -
Interactive explainers
Deze website bevat enkele innovatieve en interactieve animaties. Je vindt er onder meer info over:
- aardbevingen,
- astronomie,
- atmosfeer,
- beweging van de aarde,
- bouw van de aarde,
- Condroz,
- demografie,
- geologie,
- neerslag,
- optica, …
Website (4)Leerkracht -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
De oerknal: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over de oerknal. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les op …
Video -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Sterrenkids: Sterrenkunde en ruimtevaart voor kinderen
Deze Nederlandse website is een samenwerking tussen de Cosmos Sterrenwacht in Lattrop en Sonnenborgh: museum en sterrenwacht in Utrecht.
De leermiddelen op deze website zijn onderverdeeld in volgende thema's:
- zonnestelsel,
- aan de hemel,
- meten is …
Website (4)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Belgen in de ruimte: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over ruimtevaarders. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je …
Video -
Probeer gratis onze STEM en educatieve robotica kits uit
Je krijgt, als leerkracht, gedurende twee weken een gratis proefperiode voor onze STEM en educatieve robotica kits.
Ga naar onze website voor meer informatie.
Fysiek materiaal -
Weetje van de week: Videopodcast
Playlist over het Weetje van de Week: actuele, wetenschappelijk weetjes in de vorm van een videopodcast. Elke week op vrijdag komt er een nieuwe podcast online.
VideoLeerkracht -
Le Livre Scolaire: Online handboeken
Le Livre Scolaire is een Franse uitgever die zijn boeken gratis ter consultatie beschikbaar stelt. Zeer handig voor alle vakken, onder andere voor illustraties, maar vooral voor taalleerkrachten.
Hun eigen audio's kan je meestal gratis …
WebsiteLeerkracht -
Digitale Methode: Digitale schoolboeken
Alles wat je met een klassiek schoolboek kan, versterkt met digitale mogelijkheden om leerstof flexibel, interactief, visueel aantrekkelijk én gedifferentieerd te brengen.
Website (13)