Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Reliëf op kaart: Taak
Versterk de kennis van je leerlingen over hoogtelijnen met deze extra oefeningen. Ze leren hoogtelijnen interpreteren op zowel fictieve kaarten als de kaart van België.
Downloadbaar lesmateriaalNieuwLeerkracht -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoPedagogisch begeleider -
Situeren met windrichtingen: Fiche
Deze bundel biedt een herhaling van de theorie over het situeren met windrichtingen. Naast de samenvatting bevat het ook extra oefeningen om de vaardigheden verder te verdiepen.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Gebruik schaal: Fiche
Deze bundel biedt een samenvatting van het gebruik van schaal in kaarten. Naast de samenvatting omvat het ook extra oefeningen om de vaardigheden verder te versterken.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Gebruik atlas: Fiche
Deze bundel biedt een beknopte herhaling van de theorie over het gebruik van een atlas. Naast een samenvatting bevat het ook aanvullende oefeningen.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Het noorden bepalen met een kompas - Lernova Aardrijkskunde
Ontdek de basis van aardrijkskunde met onze verkenning van kompasgebruik en kaartlezen. Deze educatieve video is een bron voor iedereen die zijn vaardigheden in kaartlezen en navigatie wil verbeteren.
Binnen de wereld van aardrijkskunde vormen het …
Video (3) -
Contouren van EU-lidstaten: Combineeroefening
Herken en combineer de contouren van de Europese landen. Dit leermiddel is gebaseerd op Contouren van de EU-lidstaten: Spel van Europa Direct Provincie Antwerpen
Interactieve oefeningLeerkracht -
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Maps.com: Kaarten over actuele onderwerpen
Maps.com verzamelt kaarten om de wereld beter te begrijpen. Ze prikkelen de verbeelding en bieden nieuwe perspectieven en horizonten aan.
WebsiteLeerkracht -
Belgisch Limburg
Deze digitale oefening helpt je meer te weten te komen over Belgisch Limburg. Tijdens het maken van de meerkeuzevragen en invuloefeningen ga je meer leren over:
- gemeenten,
- Kempens Plateau,
- Demervlakte,
- Haspengouws Plateau,
- Maasvlakte,
- Hagelandse …
Interactieve oefeningAndere functie -
Menselijk leefmilieu: Kaart
Deze digitale oefening helpt je meer te weten te komen over het menselijke leefmilieu. Tijdens het maken van de meerkeuzevragen en invuloefeningen ga je meer leren over:
- legende,
- luchtfoto,
- symbolen,
- geografische kaarten,
- wegenkaart, …
Interactieve oefeningAndere functie -
Landbouwstreken in Vlaanderen en Wallonië
Deze digitale oefening helpt je meer te weten te komen over landbouw. Tijdens het maken van de meerkeuzevragen en invuloefeningen ga je meer leren over de belangrijke streken in Vlaanderen en Wallonië.
Interactieve oefeningAndere functie