Sleutelcompetentie: wiskunde – Wetenschappen – Technologie – STEM
Deze competentie bestaat uit een aantal bouwstenen die focussen op wiskunde, natuurwetenschappen, STEM en techniek.
Wiskunde
In wiskunde is er ruime aandacht voor getallenleer. Leerlingen moeten inzicht ontwikkelen in en omgaan met getallen en hoeveelheden. Mogelijke thema’s zijn geld, schattingen, afstand of het lezen van de klok. Meetkunde en metend rekenen is een ander onderdeel. Het richt zich op de vorm, grootte en positie van meetkundige objecten. Leerlingen moeten omgaan met vormen die ons omringen om zo vat te krijgen op de ruimte waarin we leven en bewegen.
Inzicht ontwikkelen in en omgaan met relatie en verandering is een ander onderdeel. De nadruk ligt hier op modelleren van relaties en veranderingen op analytische en algebraïsche wijze. In algebra komen bijvoorbeeld veeltermen, vergelijkingen en stelsels aan bod. In de analyse worden functies onderzocht. Tot slot werden ook discrete structuren, zoals telproblemen, toegevoegd aan dit onderdeel.
Kansrekening en statistiek komen aan bod in het onderdeel ‘inzicht ontwikkelen in en omgaan met data en onzekerheid’. Leerlingen moeten leren omgaan met wiskundige informatie in tabellen, grafieken, diagrammen en schema’s. Met statistiek kan je data onderzoeken, analyseren en interpreteren. In kansrekening gaat het om het verloop van toevalsprocessen.
In deze sleutelcompetentie is er ook ruime aandacht voor redeneringen opbouwen en afleiden, rekening houdend met de samenhang en structuur van wiskunde. Het gaat hier om meer dan enkel het opstellen van een bewijs. Formules, argumentatie, verklaring, bewijsvoering en analogieën toepassen komen onder andere aan bod. Zo verwerven leerlingen een aantal wiskundige denkmethoden.
Het modelleren en problemen oplossen door analyseren, (de)mathematiseren of gebruiken van heuristieken is een ander onderdeel. Leerlingen leren zowel een wiskundig als een toegepast probleem analyseren. Mathematiseren is het proces waarbij een toegepast probleem wordt omgezet naar een wiskundig probleem. Via demathematiseren wordt de wiskundige oplossing terug vertaald naar de context. Bij dat proces kunnen heuristieken ingezet worden.
Natuurwetenschappen
Bij de bouwsteen natuurwetenschappen is er aandacht voor inzicht ontwikkelen in de bouw, structuur en eigenschappen van materie in de levende en niet-levende systemen.
De kennis en het inzicht in de bouw, structuur en eigenschappen van de materie op verschillende schaalniveaus (subatomaire deeltjes, atomen, ionen, moleculen, mengsels, voorwerpen …) staan hier centraal en laten toe om een beeld te vormen van de fysische wereld op verschillende schaalniveaus maar ook om toepassingen van stoffen en materialen te verklaren.
Hiervoor kunnen modellen worden gebruikt (deeltjesmodel, atoommodel, orbitaalmodel …). Wat betreft de eigenschappen van de materie gaat het over zowel fysische als chemische eigenschappen (vorm, aggregatietoestand, massa, thermische en elektrische geleidbaarheid, mogelijkheid tot interactie, isotopen, radioactiviteit, smeltpunt, brandbaarheid, corrosief vermogen ...).
Om materie te beschrijven en onderlinge relaties te begrijpen, wordt een beroep gedaan op een classificatiesysteem van stoffen.
Daarnaast is het nodig om inzicht te ontwikkelen in de verschijningsvormen van energie, de wisselwerking tussen materie onderling en tussen materie en energie, alsook de gevolgen daarvan.
Het concept energie, verschillende energievormen, energieomzettingen tussen en in systemen, beweging en verandering van beweging, inclusief het concept kracht, soorten krachten … komen hier aan bod.
Leerlingen moeten ook inzicht ontwikkelen in de basiseigenschappen van levende systemen. Hier komen de vier basiseigenschappen van levende systemen aan bod, nl. specifieke organisatievormen, homeostase, voortplanting en (biologische) evolutie met onderliggend fysische en chemische processen en mechanismen alsook het genetisch programmeren.
Technologie
Het onderdeel technologische competentie richt zich in de basisvorming op technologische geletterdheid. Het is de bedoeling om leerlingen zo breed mogelijk kennis te laten maken met technologie om ze voldoende voor te bereiden op de uitdagingen en de ontwikkelingen van deze 21e eeuw.
Voor de technologische competentie is het van belang dat leerlingen inzicht ontwikkelen in de essentie van technische systemen, het technisch proces en hun relatie tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde …) en de maatschappij.
Dat is namelijk nodig om technische systemen verantwoord te gebruiken, te onderhouden, te optimaliseren of te realiseren. Technische systemen vaardig en doelbewust ontwerpen, realiseren en gebruiken rekening houdend met fundamentele maatschappelijke, wetenschappelijke en technologische concepten komt ook aan bod.
Om de brede waaier van technische systemen en processen te garanderen, worden vijf ervaringsgebieden onderscheiden: constructie, transport, energie, ICT en biotechniek. Om creatief oplossingen te bedenken moeten leerlingen vaardig en onderzoekend met technologie kunnen omgaan. Zo leren ze probleemoplossend, kritisch denken en creatief zijn.
STEM
Voor deze sleutelcompetentie moeten leerlingen ook natuurwetenschappelijke, technologische en wiskundige concepten en methoden inzetten om problemen op te lossen en om objecten, systemen en hun interacties te onderzoeken en te begrijpen.
Voorzien in voldoende energie, water en voedsel voor iedereen, het voorkomen en behandelen van ziekten, het oplossen van het klimaatprobleem … kunnen worden aangepakt door een integratie van specifieke kennis en vaardigheden, zoals wiskunde, wetenschappen en technologie en typische STEM-vaardigheden zoals onderzoeken, het ontwerpen van een oplossing, het evalueren van gegevens en ontwerpoplossingen en het beargumenteren van keuzes.
Onderliggende vaardigheden zoals observeren, meten, experimenteren, modelleren, voorspellen, redeneren, berekenen, analyseren van data … zijn ook van groot belang. Het oplossen van geïntegreerde problemen draagt bij aan het verankeren van de specifieke kennis en vaardigheden uit de verschillende disciplines en aan het ervaren van de relevantie van wiskunde, wetenschappen en techniek.
Ook voor het verklaren van de fysische wereld en het oplossen van problemen in het dagelijks leven kunnen bovenvermelde vaardigheden ingezet worden.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Pond biotope study case
Your students identify aquatic plants and animals. They also investigate the water cycle and water quality.
These field study materials invite your students to do independent fieldwork:- landing nets,
- magnifiers,
- petri dish,
- spoons,
- search cards. …
Translated by
Tangible material -
Energy backpack
Are there energy guzzlers at your school? Let your students go on a scavenger hunt to investigate the standby consumption, lighting or heating in the classroom. Your students can use the measuring instruments in the backpack to examine the …
Translated by
Tangible material -
Matatalab VinciBot
Matatalab VinciBot is a robot set for students aged 8 and over. This set can do more than any other comparable set.
The Matatalab VinciBot Set has diverse and rich functionality, open extensibility and excellent quality.
With its graphics and Python …Translated by
Tangible material -
STEM kit for projects
Teaching STEM in an attractive way and at the level of your students is child's play thanks to the STEM kit.
The STEM kit is a handy box that contains the materials for four projects. The projects tie in with technology and engineering. Each project …
Translated by
Tangible material -
Fieldwork forest: Lending backpack
With the fieldwork material in these two lending backpacks, your students can carry out a biotope study. Using a scientific working method, they compare and examine the forest with an open field or dune. In this way they come to a conclusion on …
Translated by
Tangible material -
Bionics4Education: Construction kit
This learning tool with bio-inspired prototypes and supporting content encourages your students to recreate a natural system (fish, elephant, flower, chameleon or bird). Each construction kit contains the necessary components to create a bionic …
Translated by
Tangible material -
Try our STEM and educational robotics kits for free
As a teacher, you will receive a free trial period for our STEM and educational robotics kits for two weeks.
Visit our website for more information.
Translated by
Tangible material -
PNEC De Kaaihoeve: Educational material
You can borrow educational fieldwork material from PNEC De Kaaihoeve. These include search maps, material for soil research, water research, binoculars and even a bat detector.
Translated by
Tangible material -
VEX V5 Workcell: Educational kit for industrial automation
The VEX V5 Workcell is a construction system specially designed for technical and vocational education with a five-axis robot arm, conveyor belts and sensors. The VEX V5 Workcell introduces students to production concepts such as construction, …
Translated by
Tangible material -
VEX EXP: Metal-based robot construction kit
The VEX EXP Education Kit is designed for teaching STEM fundamentals. The package includes educational robots with the latest technology, sensors and metal construction to teach STEM concepts. The package immerses students in the world of …
Translated by
Tangible material -
CleanEarthAdventure: Virtual reality experience
CleanEarthAdventure is a virtual reality experience where students are introduced to CleanTech Companies from different sectors.
For example, you get a unique picture of the water purification process at Aquafin or you can see how the Vandersanden …
Translated by
Tangible material -
Anti-smoking eduki
This kit contains three tests that show that the chemicals in cigarette butts are harmful to the environment (fresh water, salt water, soil).
- Experiment 1: test with a freshwater organism (rotifer);
- Experiment 2: test with a marine organism (brine …
Translated by
Tangible materialTeacher