Sleutelcompetentie: wiskunde – Wetenschappen – Technologie – STEM
Deze competentie bestaat uit een aantal bouwstenen die focussen op wiskunde, natuurwetenschappen, STEM en techniek.
Wiskunde
In wiskunde is er ruime aandacht voor getallenleer. Leerlingen moeten inzicht ontwikkelen in en omgaan met getallen en hoeveelheden. Mogelijke thema’s zijn geld, schattingen, afstand of het lezen van de klok. Meetkunde en metend rekenen is een ander onderdeel. Het richt zich op de vorm, grootte en positie van meetkundige objecten. Leerlingen moeten omgaan met vormen die ons omringen om zo vat te krijgen op de ruimte waarin we leven en bewegen.
Inzicht ontwikkelen in en omgaan met relatie en verandering is een ander onderdeel. De nadruk ligt hier op modelleren van relaties en veranderingen op analytische en algebraïsche wijze. In algebra komen bijvoorbeeld veeltermen, vergelijkingen en stelsels aan bod. In de analyse worden functies onderzocht. Tot slot werden ook discrete structuren, zoals telproblemen, toegevoegd aan dit onderdeel.
Kansrekening en statistiek komen aan bod in het onderdeel ‘inzicht ontwikkelen in en omgaan met data en onzekerheid’. Leerlingen moeten leren omgaan met wiskundige informatie in tabellen, grafieken, diagrammen en schema’s. Met statistiek kan je data onderzoeken, analyseren en interpreteren. In kansrekening gaat het om het verloop van toevalsprocessen.
In deze sleutelcompetentie is er ook ruime aandacht voor redeneringen opbouwen en afleiden, rekening houdend met de samenhang en structuur van wiskunde. Het gaat hier om meer dan enkel het opstellen van een bewijs. Formules, argumentatie, verklaring, bewijsvoering en analogieën toepassen komen onder andere aan bod. Zo verwerven leerlingen een aantal wiskundige denkmethoden.
Het modelleren en problemen oplossen door analyseren, (de)mathematiseren of gebruiken van heuristieken is een ander onderdeel. Leerlingen leren zowel een wiskundig als een toegepast probleem analyseren. Mathematiseren is het proces waarbij een toegepast probleem wordt omgezet naar een wiskundig probleem. Via demathematiseren wordt de wiskundige oplossing terug vertaald naar de context. Bij dat proces kunnen heuristieken ingezet worden.
Natuurwetenschappen
Bij de bouwsteen natuurwetenschappen is er aandacht voor inzicht ontwikkelen in de bouw, structuur en eigenschappen van materie in de levende en niet-levende systemen.
De kennis en het inzicht in de bouw, structuur en eigenschappen van de materie op verschillende schaalniveaus (subatomaire deeltjes, atomen, ionen, moleculen, mengsels, voorwerpen …) staan hier centraal en laten toe om een beeld te vormen van de fysische wereld op verschillende schaalniveaus maar ook om toepassingen van stoffen en materialen te verklaren.
Hiervoor kunnen modellen worden gebruikt (deeltjesmodel, atoommodel, orbitaalmodel …). Wat betreft de eigenschappen van de materie gaat het over zowel fysische als chemische eigenschappen (vorm, aggregatietoestand, massa, thermische en elektrische geleidbaarheid, mogelijkheid tot interactie, isotopen, radioactiviteit, smeltpunt, brandbaarheid, corrosief vermogen ...).
Om materie te beschrijven en onderlinge relaties te begrijpen, wordt een beroep gedaan op een classificatiesysteem van stoffen.
Daarnaast is het nodig om inzicht te ontwikkelen in de verschijningsvormen van energie, de wisselwerking tussen materie onderling en tussen materie en energie, alsook de gevolgen daarvan.
Het concept energie, verschillende energievormen, energieomzettingen tussen en in systemen, beweging en verandering van beweging, inclusief het concept kracht, soorten krachten … komen hier aan bod.
Leerlingen moeten ook inzicht ontwikkelen in de basiseigenschappen van levende systemen. Hier komen de vier basiseigenschappen van levende systemen aan bod, nl. specifieke organisatievormen, homeostase, voortplanting en (biologische) evolutie met onderliggend fysische en chemische processen en mechanismen alsook het genetisch programmeren.
Technologie
Het onderdeel technologische competentie richt zich in de basisvorming op technologische geletterdheid. Het is de bedoeling om leerlingen zo breed mogelijk kennis te laten maken met technologie om ze voldoende voor te bereiden op de uitdagingen en de ontwikkelingen van deze 21e eeuw.
Voor de technologische competentie is het van belang dat leerlingen inzicht ontwikkelen in de essentie van technische systemen, het technisch proces en hun relatie tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde …) en de maatschappij.
Dat is namelijk nodig om technische systemen verantwoord te gebruiken, te onderhouden, te optimaliseren of te realiseren. Technische systemen vaardig en doelbewust ontwerpen, realiseren en gebruiken rekening houdend met fundamentele maatschappelijke, wetenschappelijke en technologische concepten komt ook aan bod.
Om de brede waaier van technische systemen en processen te garanderen, worden vijf ervaringsgebieden onderscheiden: constructie, transport, energie, ICT en biotechniek. Om creatief oplossingen te bedenken moeten leerlingen vaardig en onderzoekend met technologie kunnen omgaan. Zo leren ze probleemoplossend, kritisch denken en creatief zijn.
STEM
Voor deze sleutelcompetentie moeten leerlingen ook natuurwetenschappelijke, technologische en wiskundige concepten en methoden inzetten om problemen op te lossen en om objecten, systemen en hun interacties te onderzoeken en te begrijpen.
Voorzien in voldoende energie, water en voedsel voor iedereen, het voorkomen en behandelen van ziekten, het oplossen van het klimaatprobleem … kunnen worden aangepakt door een integratie van specifieke kennis en vaardigheden, zoals wiskunde, wetenschappen en technologie en typische STEM-vaardigheden zoals onderzoeken, het ontwerpen van een oplossing, het evalueren van gegevens en ontwerpoplossingen en het beargumenteren van keuzes.
Onderliggende vaardigheden zoals observeren, meten, experimenteren, modelleren, voorspellen, redeneren, berekenen, analyseren van data … zijn ook van groot belang. Het oplossen van geïntegreerde problemen draagt bij aan het verankeren van de specifieke kennis en vaardigheden uit de verschillende disciplines en aan het ervaren van de relevantie van wiskunde, wetenschappen en techniek.
Ook voor het verklaren van de fysische wereld en het oplossen van problemen in het dagelijks leven kunnen bovenvermelde vaardigheden ingezet worden.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
An educator's perspective on AI in the arts
Is AI taking away the artist's job or is it just enriching the job by generating greater creativity? This video captures an educator's perspective on AI in art summary with a conclusion to discussion.
Translated by
VideoTeacher, ICT co-ordinator -
Program drawings with SVG
In this series of exercises from CoderDojo Waregem on Dodona, students learn to code an SVG file of a Yin-Yang symbol with a 0 and 1. This is the symbol of the organization CoderDojo, where volunteers organize coding lessons worldwide.
Translated by
Interactive exerciseTeacher, ICT co-ordinator -
Tools for digital creativity
This website collects hundreds of tools, websites, apps and applications for your digital creativity. Here's how you can find apps for it:
- image editing;
- video editing;
- artificial intelligence;
- drawing art;
- audio editing:
- musical education; …
Translated by
WebsiteTeacher, ICT co-ordinator -
Code Angry Birds with ZIM
This contribution shows you an overview of how you can program the game Angry Birds with ZIM. You will find all the necessary information in this English article to create the finished game .
Translated by
App or softwareTeacher, ICT co-ordinator -
Integration of 3D into Zimjs
I created an example with VR glasses in Zimjs. Based on an example by inventor Dan Zen .
Translated by
VideoTeacher, ICT co-ordinator -
Programming and coding with Zimjs: JavaScript
Zimjs is an environment in which young people really learn to 'code by typing text'. I explain in a nutshell what is possible with Zimjs.
Translated by
VideoTeacher, ICT co-ordinator -
The Creative Code
The Creative Code uses programming as a creative tool and is at the same time an active way to learn more about art. Students also learn to look critically at technology by working with it themselves.
Together with artists who use code as artistic …
Translated by
WebsiteTeacher, ICT co-ordinator -
Online learning platform: Sublimation
Sublimation is the name for a process in the maker world in which a digital design is permanently placed on a product. For example, a T-shirt, mug, backpack, key ring, photo plate... With a sublimation printer and heat press you can print images …
Translated by
Website -
Online learning platform: Digital embroidery
Embroidery is making decorations with needle and thread on textile, leather or other surfaces. Digital embroidery is done with a computer-controlled embroidery machine that reads a stitch file via a software program and embroiders with an upper …
Translated by
Website -
Online learning platform: 3D designs
To control digital machines such as a 3D printer or a CNC machine, you create a 3D design. You will learn 3D drawing in a CAD program. You can transfer these designs to the control programs for digital fabrication.
Learn everything about 3D designs in …
Translated by
Website -
Online learning platform: Laser cutting
Laser cutting is the process in which a laser beam can cut, engrave or etch all kinds of materials such as wood, plastic, textiles, cardboard, etc. The great accuracy, speed and versatility of the laser are the major advantages of using a laser …
Translated by
Website -
Online learning platform: Cutting plots
A cutting plotter is a machine that can cut all kinds of thin 2D materials or draw outlines. With a plotter you can cut sticker material, paper, textiles and all kinds of transfer materials for pressing on textiles, for example.
Through this online …
Translated by
Website